สศก. ผนึก มช. ดึงเทคโนโลยีแบบจำลอง Rice4cast แม่นยำสูงพร้อมพลิกโฉมการพยากรณ์ผลผลิตข้าว
แบบรายจังหวัด ปี 2564/65
นายฉันทานนท์ วรรณเขจร เลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
เปิดเผยว่า การดำเนินงาน Big Data เป็นนโยบายที่สำคัญของภาครัฐ ซึ่ง สศก. ในฐานะหน่วยงานด้านนโยบาย
และข้อมูลสารสนเทศการเกษตร และเป็นหน่วยงานรับผิดชอบหลักที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
ได้มอบหมายให้ดำเนินการ จึงได้เร่งจัดทำและพัฒนาฐานข้อมูล Big Data ภาคการเกษตร เพื่อการบริหาร
และการให้บริการข้อมูลภาคเกษตรในทุกมิติ โดยในปี 2564 จะเร่งศึกษาแนวทางการพัฒนาภาคเกษตร
ด้วยเทคโนโลยีระบบสารสนเทศเชิงพื้นที่เพื่อจัดทำระบบสนับสนุนการตัดสินทางการเกษตรที่แม่นยำ
ล่าสุด เมื่อวันที่ 17 มีนาคมที่ผ่านมา สศก. โดยศูนย์ข้อมูลเกษตรแห่งชาติ
(National Agricultural Big Data Center) หรือ NABC ได้มีการหารือร่วมกับศูนย์วิจัยระบบทรัพยากรเกษตร (ศวทก.)
คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร. อรรถชัย จินตะเวช และอาจารย์
ดร.เทวินทร์ แก้วเมืองมูล ถึงแนวทางการพัฒนาภาคเกษตรจากการใช้เทคโนโลยีสนับสนุนการตัดสินใจทางการเกษตร
โดยเน้นระบบเทคโนโลยีสารสนเทศเชิงพื้นที่ (Spatial Information Systems) ตลอดจนวิธีการวิเคราะห์เชิงปริมาณ
เพื่อพัฒนาระบบข้อมูลข่าวสาร สนับสนุนการตัดสินใจในระดับต่าง ๆ ตั้งแต่ระดับแปลง ฟาร์ม ลุ่มน้ำจนถึงระดับภาค
สำหรับเทคโนโลยีพยากรณ์ ของ ศวทก. คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ปัจจุบันมีการใช้แบบจำลอง Rice4cast จากโปรแกรมแบบจำลองการเจริญเติบโตของพืช
(Decision Support System for Agrotechnology Transfer: DSSAT) ในการพยากรณ์ผลผลิตข้าวของประเทศไทย
ซึ่งมีความแม่นยำสูง โดยใช้ตัวแปรปัจจัยต่าง ๆ อาทิ ค่ารังสีจากดวงอาทิตย์ อุณหภูมิสูงสุด – ต่ำสุด ปริมาณน้ำฝน
และคุณสมบัติของชุดดิน ซึ่งหลังจากนี้ สศก. จะร่วมพัฒนาแบบจำลองข้าว เพื่อพยากรณ์ผลผลิตข้าวรายจังหวัด
ปีเพาะปลูก 2564/65 รวมถึงแนวทางการร่วมมือในอนาคตมาพยากรณ์ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ มันสำปะหลัง และอ้อยโรงงานต่อไป
นอกจากนี้ ยังได้หารือร่วมกันถึงแนวทางการขับเคลื่อน ในการปฏิรูปด้านการสร้างเกษตรมูลค่าสูง
เพื่อการผลิต และการบริโภคอย่างยั่งยืน (Sustainable Consumption and Production )
ซึ่งประกอบด้วยประเด็นที่น่าสนใจ ทั้งการปรับเปลี่ยนพื้นที่จากการทำเกษตรมูลค่าต่ำไปสู่มูลค่าสูงและเหมาะสมกับพื้นที่
สนับสนุนการทำเกษตรแบบรวมผลิตและรวมจำหน่าย (เกษตรแปลงใหญ่ หรือ สหกรณ์) การขยายพื้นที่ชลประทาน
ให้เกษตรกรมีน้ำใช้ การพัฒนาคลัสเตอร์ พันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ และส่งเสริมให้มีความหลากหลายทางชีวภาพการเกษตร
(Agricultural Biodiversity) การพัฒนาสหกรณ์การเกษตรให้มีความเข้มแข็งส่งเสริมให้เกิดผู้ให้บริการด้าน
การจัดการเกษตรสมัยใหม่ (Service Provider) และสร้างผู้ประกอบการเกษตร (Smart Farmer) ตลอดจน
ส่งเสริมเกษตรกรให้สามารถเข้าถึงข้อมูล Big Data ด้านการเกษตรใช้ประโยชน์จากดิจิทัลแพลตฟอร์ม
รวมถึงการเพิ่มมูลค่าสินค้าเกษตรไปสู่อุตสาหกรรมอาหาร และเศรษฐกิจชีวภาพ ตามแนวทางโมเดลเศรษฐกิจ
BCG หรือ Bio – Circular-Green Economy (เศรษฐกิจชีวภาพ – เศรษฐกิจหมุนเวียน – เศรษฐกิจสีเขียว)
“หลังจากการหารือร่วมกันในครั้งนี้ สศก. จะมีการทำแผนประชุมร่วมกับหน่วยงานอื่นๆ
ที่เกี่ยวข้อง ทั้งกรมการข้าว GISTDA มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และธนาคารแห่งประเทศไทย
ในการพัฒนาแบบจำลองข้าว เพื่อพยากรณ์ผลผลิตข้าวรายจังหวัด ด้วย Rice4cast
และจะมีการจัดฝึกอบรมให้กับเจ้าหน้าที่ สศก. ในการใช้ฐานข้อมูลและแบบจำลองดังกล่าว
ประกอบการรายงานความเปลี่ยนแปลงระบบการผลิตพืชรายฤดู และรายแปลงผลิตต่อไป ภายในปีนี้
ซึ่งความแม่นยำของผลการพยากรณ์ จะมีส่วนสำคัญอย่างมากอย่างต่อกำหนดนโยบาย
รวมทั้งสามารถนำมาวิเคราะห์เพื่อวางแผนยุทธศาสตร์ในเชิงการผลิต การตลาด และการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติได้อย่างเต็มประสิทธิภาพต่อไป” เลขาธิการ สศก. กล่าวทิ้งท้าย
